ارتباط نشانه های روان شناختی ، کیفیت زندگی و شاخص توده بدنی (bmi) با شدت خستگی در مبتلایان مولتیپل اسکلروزیس (ms)

مقدمه: خستگی برگرفته از مولتیپل اسکلروزیس (ms) می تواند باعث بروز علائم روان شناختی متنوع به ویژه افسردگی، اضطراب و استرس شود که کیفیت زندگی روزانه را به مخاطره می اندازد. در عین حال به نظر می رسد نابهنجاری در شاخص توده بدنی (bmi) نیز با توجه به عوارض محتمل آن (چاقی یا ضعف و لاغری) با خستگی تداخل داشته باشد. بنابراین هدف از این مطالعه تعیین ارتباط شدت خستگی با علائم روان شناختی ، کیفیت زندگی و bmi در بیماران ms بود. مواد و روشها: در این پژوهش توصیفی- مقطعی، 162 بیمار با میانگین سنی44/9±07/34 (با دامنه سنی 16 تا 58 سال) که تحت پوشش انجمن ms استان گیلان بودند، به شیوه نمونه گیری پیاپی وارد پژوهش شدند. کلیه بیماران ابتدا پرسشنامه اطلاعات جمعیت شناختی را تکمیل نمودند و سپس توسط مقیاس شدت خستگی (fss)، مقیاس افسردگی، اضطراب، استرس-21 (dass-21)، پرسشنامه زمینه یابی سلامت (36-sf) به علاوه ترازوی یکسان فنری-عقربه ای و متر نواری مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته ها: تحلیل های همبستگی نشانگر ارتباط معنادار بین شدت خستگی با هشت خرده مقیاس، مولفه های فیزیکی / روانی، نمره کل کیفیت زندگی و سطوح افسردگی ، اضطراب و استرس (0/01>p) بود ، در حالی که روابط معناداری میان شدت خستگی و bmi مشاهده نشد. نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چند گانه گام به گام نشان داد که سه عامل مولفه فیزیکی کیفیت زندگی، نقش محدویتهای ناشی از مشکلات جسمانی و درد بدنی به عنوان متغیرهای منتخب در مدل نهایی توانسته اند %24 از واریانس مشترک نتایج شدت خستگی را تبیین نمایند (0/0001 > p ، 16/185 = f). نهایتاً یافته های ناشی از تحلیل مسیر گویای آن بود که مولفه فیزیکی کیفیت زندگی تنها متغیری می باشد که به طور مستقیم بر شدت خستگی تاثیرگذار است. علاوه بر آن بزرگترین ضریب استاندارد (?) به رابطه علی میان مولفه روانی کیفیت زندگی با افسردگی تعلق داشت (691/0- = ? ، 0001/0 > p). نتیجه گیری: با توجه به یافته های بدست آمده می توان به تاثیر بارزتر جنبه های فیزیکی زندگی بر خستگی اشاره نمود. از این رو ارزیابی و پایش مشکلات مرتبط با حیطه های فیزیکی بیماران ms به همراه شناسایی مکانیزم های بالقوه تاثیرگذار بر روابط متغیرهای روان شناختی و خستگی توصیه می گردد.